In de paragraaf Weerstandsvermogen nemen we zes financiële kengetallen op. Door middel van deze kengetallen en hun beoordeling ontstaat er een beter beeld van de financiële positie van de gemeente.
De volgende zes financiële kengetallen worden onderkend:
- Netto schuldquote
- Netto schuldquote gecorrigeerd voor alle verstrekte leningen
- Solvabiliteitsratio
- Grondexploitatie
- Structurele exploitatieruimte
- Belastingcapaciteit: Woonlasten meerpersoonshuishouden
Om de eerder genoemde kengetallen beter te kunnen duiden is bij de vaststelling van de Nota Weerstandsvermogen en Risicobeheersing 2020 - 2023 besloten om aan te sluiten bij de door de VNG gehanteerde signaleringswaarden. De VNG heeft een aantal signaleringswaarden ontwikkeld om een grofmazige waardering te geven aan de kengetallen. Het betreft dus nadrukkelijk geen normering maar het dient als hulpmiddel om de afzonderlijke uitkomsten in beter perspectief te plaatsen. Voor elk kengetal worden drie categorieën onderscheiden: ‘Minst risicovol’ (in groen), ‘Neutraal’ (in geel) en ‘Meest risicovol’ (in oranje). Zie onderstaande tabel:
Kengetal | Hoe interpreteren | Signaleringswaarden | ||
|---|---|---|---|---|
Minst risicovol | Neutraal | Meest risicovol | ||
1.Netto schuldquote | ||||
| Hoe lager het percentage hoe beter | < 90% | Van 90% t/m 130% | >130% |
| Hoe lager het percentage hoe beter | < 90% | Van 90% t/m 130% | >130% |
2.Solvabiliteitsratio | Hoe hoger het percentage hoe beter | >50% | Van 20% t/m 50% | <20% |
3.Grondexploitatie | Hoe lager het percentage hoe beter | <20% | Van 20% t/m 35% | >35% |
4.Structurele | Hoe hoger het percentage hoe beter | >0% | 0% | <0% |
5.Belastingcapaciteit | Hoe lager het percentage hoe beter | <95% | Van 95% t/m 105% | >105% |
Bij de kengetallen wordt een toelichting opgenomen, op het moment dat er sprake is van een score “geel” of “oranje”. Wanneer het op basis van de toelichting nodig is, wordt er gelijktijdig gerapporteerd over (te treffen) beheersmaatregelen.
Financiële kengetallen | Rekening 2023 | Begroting 2024 | Rekening 2024 | |
|---|---|---|---|---|
Netto schuld quote | 10% | 27% | 15% | |
Netto schuld quote gecorrigeerd | 5% | 21% | 11% | |
Solvabiliteitsratio | 60% | 56% | 47% | |
Structurele exploitatieruimte | 5,85% | 1,84% | 2,53% | |
Grondexploitatie | 6% | 8% | 16% | |
Belastingcapaciteit | 90% | 92% | 92% |
1. Netto schuldquote (gecorrigeerd)
Definitie :
De netto schuldquote geeft de verhouding weer tussen het niveau van de schuldenlast van de gemeente ten opzichte van de eigen middelen. Hierin is een nuancering op zijn plaats. Het kan namelijk voorkomen dat gemeenten veel geld doorlenen aan derden. Om die reden is de 'netto schuldquote gecorrigeerd' ontwikkeld. Hierin is het doorleeneffect geëlimineerd en geeft daarmee een zuiverder beeld van de positie van de gemeente weer.
Netto schuldquote (bedragen x € 1.000) | Rekening 2023 | Begroting 2024 | Rekening 2024 | |
|---|---|---|---|---|
Vaste schulden | + | 12.150 | 10.800 | 40.800 |
Netto vlottende schuld | + | 3.912 | 5.000 | 2.843 |
Overlopende passiva | + | 8.544 | 7.500 | 9.324 |
Financiële activa | - | |||
Uitzettingen | - | 8.210 | 6.000 | 28.995 |
Liquide middelen | - | 77 | -8.134 | 158 |
Overlopende activa | - | 7.125 | 2.000 | 4.794 |
Totale baten | 92.820 | 87.947 | 124.037 | |
Netto schuldquote | 10% | 27% | 15% |
Netto schuldquote gecorrigeerd (bedragen x € 1.000) | Rekening 2023 | Begroting 2024 | Rekening 2024 | |
|---|---|---|---|---|
Vaste schulden | + | 12.150 | 10.800 | 40.800 |
Netto vlottende schuld | + | 3.912 | 5.000 | 2.843 |
Overlopende passiva | + | 8.544 | 7.500 | 9.324 |
Financiële activa | - | 4.722 | 4.786 | 4.872 |
Uitzettingen | - | 8.210 | 6.000 | 28.995 |
Liquide middelen | - | 77 | -8.134 | 158 |
Overlopende activa | - | 7.125 | 2.000 | 4.794 |
Totale baten | 92.820 | 87.947 | 124.037 | |
Netto schuldquote gecorrigeerd | 5% | 21% | 11% |
Beoordeling:
Dit kengetal laat zien dat de gemeente in verhouding veel eigen middelen heeft (ter vergelijk: een ratio van 69% is het gemiddelde van alle gemeenten over het jaar 2023). In het bovenstaand overzicht zien we dat de netto schuldquote voor 2024 gunstiger uitpakt dan begroot, voornamelijk door de toename van de baten.
2. Solvabiliteitsratio
Definitie:
De mate waarin de gemeente in staat is aan haar financiële verplichtingen te voldoen. Dit wordt uitgedrukt in het percentage Eigen Vermogen ten opzichte van het balanstotaal.
Solvabiliteitsratio (bedragen x € 1.000) | Rekening 2023 | Begroting 2024 | Rekening 2024 | |
|---|---|---|---|---|
Eigen vermogen | 51.792 | 41.581 | 56.025 | |
Balanstotaal | 86.129 | 74.273 | 119.842 | |
Solvabiliteitsratio | 60% | 56% | 47% |
Beoordeling:
Hoe hoger dit percentage, hoe beter de weerbaarheid is. De gemeente Dalfsen heeft een zeer solvabele vermogenspositie. De gemeente is goed in staat om financiële klappen en risico's op te vangen. Deze ratio laat zien dat het eigen vermogen iets lager is dan het vreemd vermogen. De daling van de solvabiliteit in 2024 is het gevolg van de investeringen in aankoop gronden en grond-, weg- en waterbouwkundige werken. De gemeente heeft deze investeringen grotendeels moeten financieren waardoor de solvabiliteitsratio af is genomen.
.
3. Kengetal grondexploitatie
Definitie :
De boekwaarde van de voorraden grond zijn van belang, want deze waarden moeten meerjarig worden terugverdiend bij de verkoop. De ratio wordt berekend door de boekwaarde van de bouwgrond in exploitatie te delen door de totale baten van de programmabegroting of jaarrekening.
Kengetal grondexploitatie in % (bedragen x € 1.000) | Rekening 2023 | Begroting 2024 | Rekening 2024 | |
|---|---|---|---|---|
Bouwgronden in exploitatie | 5.413 | 6.983 | 19.796 | |
Totale baten | 92.820 | 87.947 | 124.037 | |
Kengetal Grex | 6% | 8% | 16% |
Beoordeling:
Dit kengetal laat zien wat de verhouding tussen de totale baten en de terug te verdienen bedragen aan bouwgronden is. Door te toename van de bouwgrond in de exploitatie is dit percentage in 2024 met 10% gestegen ten aanzien van 2023. Deze stijging geeft aan dat het risico met betrekking tot de bouwgronden in exploitatie is toegenomen.
4. Structurele exploitatie ruimte
Definitie :
Om een flexibele begroting te kunnen bewerkstelligen is het zinvol de structurele baten hoger te laten zijn dan de structurele lasten. De structurele exploitatieruimte wordt bepaald door het saldo van de structurele baten en lasten en het saldo van de structurele onttrekkingen en toevoegingen aan reserves gedeeld door de totale baten en uitgedrukt in een percentage.
Structurele exploitatieruimte (bedragen x € 1.000) | Rekening 2023 | Begroting 2024 | Rekening 2024 | |
|---|---|---|---|---|
Structurele lasten | 75.493 | 81.362 | 114.234 | |
Structurele baten | 79.718 | 81.581 | 115.989 | |
Structurele toevoegingen aan reserves | 31 | 20 | 121 | |
Structurele onttrekkingen aan reserves | 1.237 | 1.420 | 1.508 | |
Totale baten | 92.820 | 87.947 | 124.037 | |
Structurele exploitatieruimte | 5,85% | 1,84% | 2,53% |
Beoordeling:
Hoe hoger dit percentage hoe beter. Een positieve uitkomst van dit kengetal houdt in dat de gemeente structurele lasten kan afdekken door structurele baten.
5. Belastingcapaciteit: woonlasten meerpersoonshuishoudens
Definitie :
Het cijfer geeft inzicht hoe de belastingdruk zich in de gemeente verhoudt ten opzichte van het landelijk gemiddelde. De ruimte die een gemeente heeft om zijn belastingen te verhogen wordt vaak gerelateerd aan de totale woonlasten. Het Coelo en 'waarstaatjegemeente.nl' publiceren deze gegevens.
Woonlasten (bedragen x € 1.000) | Rekening 2023 | Begroting 2024 | Rekening 2024 | |
|---|---|---|---|---|
OZB last gezin gemiddelde WOZ waarde | 428 | 469 | 472 | |
Rioolheffing gezin bij gemiddelde WOZ-waarde | 139 | 139 | 143 | |
Afvalstoffenheffing voor gezin | 251 | 257 | 258 | |
Tot woonlasten voor gezin bij gem. WOZ waarde | 818 | 865 | 873 | |
Woonlasten landelijk gemiddelde T-1 | 904 | 944 | 944 | |
Woonlasten tov landelijk gemiddelde jaar ervoor | 90% | 92% | 92% | |
Beoordeling:
De woonlasten in de gemeente Dalfsen stijgen, maar blijven onder het landelijk gemiddelde. De stijging van woonlasten zijn in 2024 beperkt en in de lijn met de begroting 2024.