Bij de jaarstukken staan we stil bij de ontwikkelingen die 2024 hebben gekarakteriseerd en die, zowel financieel als beleidsmatig, een impact hebben gehad op Dalfsen. We zijn trots op hoe we in Dalfsen met elkaar werken aan maatschappelijke opgaven.
In juli 2024 startte het kabinet Schoof. Na eerst een hoofdlijnenakkoord volgde een regeerprogramma De coalitie wil doorbraken realiseren op de grote vraagstukken van deze tijd. We zien echter dat het regeerprogramma nog veel vragen open laat. De roep van o.a. de VNG is al langere tijd duidelijk: het kabinet moet keuzes maken: balans door extra middelen of minder taken. Er moeten goede, uitvoerbare afspraken zijn met gemeenten. Het is nog ongewis hoe het kabinet dit wil vormgeven.
Ontwikkelingen
Het jaar 2024 stond voor Dalfsen in het teken van verschillende belangrijke thema’s die zowel de bestuurlijke agenda als de uitvoering van het gemeentelijke beleid hebben beïnvloed. We zien een samenleving die steeds verder polariseert, er zijn grote uitdagingen op het gebied van stikstof en duurzaamheid, een gezondheidszorg die onder druk staat, een tekort aan woningen en een toenemend aantal cyberaanvallen. En internationaal natuurlijk de spanningen die maar blijven voortduren.
We werkten verder aan de drie prioritaire opgaven: goed wonen, inwonerbetrokkenheid en platteland.
De vraag naar nieuwe woningen blijft onverminderd groot, zowel voor starters als voor senioren. In 2024 is dan ook een belangrijke stap gezet in de ontwikkeling van nieuwe woningbouwlocaties, bijv. de aanwijzing van Dalfsen-Noord, de Koele Hoonhorst etc. Daarbij werd extra aandacht besteed aan betaalbaarheid, leefbaarheid en de duurzaamheid van de nieuwe woonwijken. Eind van het jaar werd het nieuwe Volkshuisvestingsprogramma 2025-2029 vastgesteld. Met de inwerkingtreding van de Omgevingswet en Wet kwaliteitsborging per 1 januari 2024, hebben we laten zien dat we als organisatie goed voorbereid zijn. De vele bouwaanvragen die eind 2023 binnenkwamen, zijn efficiënt afgehandeld.
Het platteland is in beweging. Nooit eerder waren er zoveel ontwikkelingen gaande in het landelijk gebied.
Op dit thema begonnen we met het opzetten van het Programma landelijk gebied. Hierin krijgt o.a. de plattelandsvisie een plek. Dit doen we samen met bewoners, ondernemers, gebruikers en stakeholders.
We hebben in 2024 verder ingezet voor de verduurzaming van Dalfsen. In 2024 is gestart met het herstructureren van de RES (regionale energiestrategie) naar een uitvoeringsgerichte Energietafel West Overijssel. De provincie heeft de regie overgenomen waarbij de mogelijkheden voor zonneparken aanzienlijk is verminderd en voor windmolens zijn voorkeursgebieden aangewezen met elk een limiet (Dalfserveld). Wij hebben hiervoor programmeerafspraken gemaakt met de provincie. Verder werken we aan wijkplannen met bewoners voor alternatieven voor aardgas. Een steeds actueler vraagstuk is netcongestie, oftewel een vollopend stroomnet. Wij zijn nauw betrokken bij regionale plannen en voeren onderzoeken uit op onze bedrijventerreinen.
Daarnaast heeft de zorg voor de groeiende groep inwoners die ondersteuning nodig hebben, meer aandacht gekregen. De stijgende vraag naar zorg en jeugdhulp heeft, net als in andere gemeenten, invloed gehad op de gemeentelijke financiën. Tegelijkertijd is er met succes ingezet op preventieve maatregelen en samenwerking met lokale zorginstellingen. In het sociaal domein hebben we onze focus op preventie en gezondheid verder versterkt. De (financiële) bestaanszekerheid van onze inwoners blijft een prioriteit, vooral in het licht van aanhoudende kostenstijgingen en onzekere inkomsten. Bestaanszekerheid gaat over alle inwoners en gaat verder dan enkel regelingen voor minima en schuldhulpverlening. Het staat voor de garantie dat men beschikt over de middelen om in het levensonderhoud te voorzien zonder daar, nu of in de toekomst, stress bij te ervaren.
De gemeenteraad heeft in oktober 2024 ingestemd met plannen voor een Kind Educatie Cluster (KEC) in Nieuwleusen, oftewel gezamenlijke nieuwbouw voor de basisscholen De Zaaier, De Wegwijzer, De Planthof en De Tweemaster in het middengebied. De opgave is om, met behoud van het unieke (onderwijs)profiel van elke school, gezamenlijk en flexibel gebruik te maken van faciliteiten.
De opvang van vluchtelingen bleef een belangrijk thema in 2024. We zijn trots op de manier waarop we deze mensen hebben opgevangen, met de steun van onze inwoners en vrijwilligers. De opvang op het Heidepark in Lemelerveld werd succesvol verplaatst naar de tijdelijke opvanglocatie Ambachtsweg. Ook is inzet gepleegd op de ontwikkeling van een permanente opvanglocatie voor asielzoekers.
In de openbare ruimte zien we prachtige resultaten zoals bijv. de realisatie van de Klimaatwinkelstraat in Dalfsen. Hiermee zijn Kerkplein en Prinsenstraat ingericht als een aantrekkelijk, groen en grotendeels autovrij winkel- en verblijfsgebied. Het is het eerste project van de Centrumvisie 2017 dat is gerealiseerd. Verder is bijv. voor Nieuwleusen de visie op de Burg. Backxlaan vastgesteld, mede na een omvangrijk participatietraject.
Begin 2024 ontstond commotie door de aankondiging dat Dalfsen in beeld is voor een munitiedepot. Zowel de samenleving als college en raad werden hierdoor overvallen. Door hierop snel te reageren kon Defensie duidelijk gemaakt worden dat de impact voor Dalfsen een stuk groter is, dan op andere zoeklocaties die worden onderzocht. Dalfsen is daarom niet langer in beeld.
Onze organisatieontwikkeling 'Samen voor elkaar' heeft geleid tot een nieuwe structuur met drie domeinen en een concernstaf. Dit biedt meer aandacht voor medewerkers en strategische agenda's. Ondanks de krapte op de arbeidsmarkt, zien we een stabilisatie in het aantal gekwalificeerde medewerkers. In de organisatie zijn mooie stappen gemaakt op het gebied van o.a. procesmanagement en datagedreven werken.
Met ingang van 1 januari 2024 werkt de raad met een nieuw vergadermodel. Dit nieuwe vergadermodel is de uitkomst van een traject van bestuurlijke vernieuwing (Goed Goan). Het vergroten van de inwonerbetrokkenheid en het versterken van de debatcultuur zijn belangrijke ambities van Goed Goan.
De werking van de verschillende onderdelen van het vergadermodel is door de raad regelmatig besproken. In 2025 volgt een uitgebreide evaluatie van het nieuwe vergadermodel in de werkgroep Goed Goan.
In 2024 hebben we weer stappen gezet op het optimaliseren van de P&C-cyclus. Zo is de programma-indeling van 9 naar 4 programma's gegaan m.i.v. de PPN 2025-2028. Ook zijn bij de begroting 2025-2028 voor het eerst doelenbomen toegevoegd. Verder is eind 2024 een traject gestart voor Zero Based Budgeting als middel om inzicht te krijgen in mogelijke keuzes die wij als gemeentebestuur kunnen maken om taken, ambities en middelen in balans te krijgen/houden.
Tot slot stond 2024 politiek/bestuurlijk ook in het teken van het afscheid van burgemeester Van Lente, de komst van waarnemend burgemeester Jager en de zoektocht naar een nieuwe burgemeester.
Financiële prestaties en vooruitzichten
Op financieel gebied zijn we er in 2024 in geslaagd om de gemeentelijke begroting op orde te houden, ondanks de vele uitdagingen. De ontwikkelingen in de zorg en groeiende investeringen hebben een druk gelegd op de gemeentelijke middelen, maar toch zijn de financiële resultaten in lijn gebleven met onze doelstellingen. Het college is er trots op dat de gemeente op de meeste vlakken financieel weerbaar blijft, ondanks de economische onzekerheden en de stijgende kosten. Dit neemt niet weg dat de uitdagingen groot blijven met het ravijnjaar 2026 voor de boeg. We blijven inzetten op een balans tussen een verantwoorde financiële huishouding en de noodzakelijke investeringen in de toekomst van onze gemeente.